Dziś mija pierwsza rocznica śmierci Władysława Bartoszewskiego.
„Warto być uczciwym, choć nie zawsze się to opłaca. Opłaca się być nieuczciwym, ale nie warto.” to jeden z najbardziej znanych cytatów prof. Bartoszewskiego. Słowa te jak i wspomnienia profesora wydane w 2010 r. pod tytułem „Warto być przyzwoitym” są inspiracją do zadawania pytania co dzisiaj znaczy być przyzwoitym. Poniżej prezentujemy jak na to pytanie odpowiadają uczestnicy programu Gen demokracji.
„Co to znaczy być przyzwoitym?”
Paulina Warsza
„Być przyzwoitym to traktować innych tak jak sami byśmy chcieli być traktowani. To starać się robić wszystko, aby nie potraktować drugiego człowieka tak jak byśmy nie chcieli żeby potraktowano nasze dzieci. To starać się współtworzyć rzeczywistość, do której chcielibyśmy dzieci te sprowadzić.”
Romain Su
„Być przyzwoitym nie znaczy zgadzać się na wszystko i z każdym, ale uznać, że każdemu człowiekowi należy sie podstawowy szacunek, niezależnie od jego wiary, opcji politycznej, stylu życia, a nawet czynów. Każdy bowiem może czasem błądzić, a być przyzwoitym to umieć dostrzegać, za tymi czarnymi plamami, człowieczeństwo, które tak samo jak związana z nim godność jest niezbywalne.”
Aleksander Świeszewski
„Gdy człowiek słucha drugiego, pomaga mu i stara się postawić na jego miejscu wtedy z pewnością można powiedzieć, że wie co to znaczy być przyzwoitym. Jeśli polityk stawia na dialog i kompromis, a zamiast walczyć o partykularne interesy partyjne działa w imię dobra wspólnego wówczas pokazuje, że przyzwoitość i polityka nie są sobie całkiem obce. Wręcz
przeciwnie.”
Tomasz Rawski
„Pierwotnie przyzwoitość w polszczyźnie oznaczała to, co się przynależy, jest częścią jakiejś całości. Wieki nie wywołały rewolucji semantycznej tego rzeczownika. Dzisiaj przyzwoitość nadal jest częścią pewnej całości. Całością tą jest dobro, które potrzebuje swoich substratów w poszczególnych sferach życia. Przyzwoitość jest jego reprezentantem w życiu społecznym. Ambasadorem pośród relacji międzyludzkich, które powinny owe dobro tworzyć. Być przyzwoitym zatem oznacza aktywne przynależenie do tej szerokiej drużyny, która nie boi się walczyć o wymierające dobro.”
Mateusz Wojcieszak
„Być przyzwoitym znaczy dla mnie tyle samo co żyć w zgodzie z własnym kręgosłupem moralnym. Nieważne czy zbudowanym na społecznej nauce kościoła czy wewnętrznej ateistycznej etyce. Być przyzwoitym to nie ulegać pokusie koniunkturalizmu, łatwych zmian i dróg na skróty.”
Gabriela Będkowska
„Być przyzwoitym to znaczy nie bać mówić się na głos tego, o czym inni uparcie milczą. Pozostać zawsze wiernym sobie i swoim przekonaniom, bez względu na polityczną koniunkturę. Nie oznacza nieomylności, a umiejętność przyznania się do błędu.”
Daria Rupińska
„Przyzwoitość to cecha przejawiająca się w zwykłych czynnościach. W dostrzeganiu innych. W uczciwości. W zdobywaniu się na mówienie prawdy. W szacunku do siebie nawzajem. Cecha nieznanych bohaterów dnia codziennego, pozwalających wierzyć, że ludzie są dobrzy i można im ufać.”
Aleksandra Jachymek
„Zacznij od bycia przyzwoitym wobec siebie, nie jesteś skazany na niechciane kompromisy. I pozwól innym, by też mogli być przyzwoici, ale nie wymagaj heroizmu.”
Jonasz Włodarczyk
„Przyzwoitość to postawa podążająca za normami moralnymi, jest nierozerwalnie połączona z uczciwością i szacunkiem do drugiego człowieka, i do jego własności. Bycie przyzwoitym to także bycie fair w stosunku do siebie do ogólnie przyjętych zasad społecznych i obyczajów.”
———
Władysław Bartoszewski – polski historyk, publicysta, pisarz, działacz społeczny, polityk oraz dyplomata. Więzień Auschwitz, członek Rady Pomocy żydom przy Delegacie Rządu RP, Żołnierz Armii Krajowej, działacz Polskiego Państwa Podziemnego, uczestnik Powstania Warszawskiego. Dwukrotnie minister spraw zagranicznych, senator IV kadencji, w latach 2007–2015 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kawaler Orderu Orła Białego, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
fot. Łukasz Kamiński